Tượng Đài Lão Quân Hoằng Trường

– Địa điểm:  Tại khu vục thôn 3 xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa.

– Đăc điểm: Đây là công trình tưởng niệm chiến công của các cụ lão dân quan Hoằng Trường huyên Hoằng Hóa, đã được nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Trong cuộc kháng chiến chống mỹ các cụ đã dùng xung bộ binh băt rơi máy bay mỹ.

Năm 2012 công trình được xây dựng trên diện tích đất là 1.2ha bao gồm các công trình khu lưu niêm của các cụ lão quân Hoằng Trường, Tượng đài lão quân và phu điệu; hệ thống sân vườn,cảnh quan. Tượng đài cao 17,1 mét, nặng 170 tấn, đứng vững chãi trong khuôn viên rộng 12.131 m2 tại xã Hoằng Trường góp phần khắc họa bản lĩnh trung dũng, kiên cường của nhân dân tỉnh Thanh Hóa trước kẻ thù xâm lược.Tượng đại lão quân là công trình tưởng niện các vi lão quân Hoằng Trường anh Hùng.

“Sau thời điểm Sự kiện Vịnh Bắc Bộ (5-8-1964), giặc Mỹ điên cuồng bắn phá. Lúc ấy trai trẻ đi lính hết, ở địa phương chỉ còn người già, trẻ em và một số ít người trung tuổi. Số người trung tuổi này có đề nghị chính quyền cho thành lập đội dân quân trực chiến và sau đó được chấp nhận…”. “Trung đội Lão dân quân Hoằng Trường” được thành lập tháng 9 năm 1967, gồm 18 cụ, người thấp nhất là 49 và cao nhất là 69 tuổi, được trang bị một số súng bộ binh và 3 khẩu súng 12,7 ly ( “mười hai ly bảy” ) do đơn vị hải quân giúp đỡ. Sau 15 ngày được một số cán bộ quân sự tỉnh, huyện và hải quân huấn luyện, trung đội đã được chính quyền xã làm lễ xuất kích. Đơn vị dân quân này tổ chức trực chiến trên cao điểm 201 ở Lạch Trường – nơi máy bay địch thường xuyên bắn phá. Ngày 14-10-1967, hai máy bay F4H từ biển bay vào ném bom cách trận địa 300 m, Trung đội đồng loạt nổ súng chính xác với 92 viên đạn 12,7 ly, bắn rơi một chiếc F4H.

Đây là đơn vị lão dân quân đầu tiên và duy nhất trên miền Bắc bắn rơi máy bay phản lực Mỹ bằng súng bộ binh và được Bác Hồ gửi thư khen ngợi. Tại Bảo tàng huyện Hoằng Hóa hôm nay, những dòng chữ của Bác vẫn còn nguyên giá trị lịch sử: “… Tôi rất vui mừng được tin ngày 14 tháng 10 vừa qua, các cụ đã bắn rơi chiếc máy bay thứ 2.400 bằng súng bộ binh. Tôi nhiệt liệt mừng chiến công vẻ vang của các cụ. Với lòng yêu nước nồng nàn, chí căm thù địch sâu sắc, các cụ đã nêu cao quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Thật là tuổi cao chí càng cao. Đây là một gương sáng cho đồng bào cả nước đưa sự nghiệp chống Mỹ cứu nước của toàn dân ta đến thắng lợi hoàn toàn…”. Sau đó đúng 10 ngày, vào 24-10-1967, các cụ dân quân ở đây lại bắn rơi thêm một chiếc máy bay AD6. Ngoài nhiệm vụ chiến đấu, các cụ còn khuyến khích con cháu và động viên thanh niên trong xã tham gia nhập ngũ. Với những thành tích xuất sắc trong quá trình hoạt động, Trung đội Lão dân quân Hoằng Trường đã được  Nhà nước tặng thưởng 1 Huân chương Quân công hạng Ba, 1 Huân chương chiến công hạng Nhất. Ngày 25-8-1970, Trung đội này đã được Chủ tịch nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

    Thời gian vẫn lặng lẽ trôi, trong Trung đội Lão dân quân Hoằng Trường ngày ấy, giờ đây nhiều người không còn nữa, nhưng chiến công bắn rơi 2 máy bay Mỹ bằng vũ khí thô sơ sẽ còn lưu truyền mãi. Với lòng yêu nước và sự mưu trí, những con người bình dị nơi cửa biển ấy đã điểm thêm một dấu son trong bản hùng ca của lịch sử chiến tranh nhân dân Việt Nam.